Checklist
In een (nieuwe) zorgsituatie komt er veel op je af. Hoewel iedere situatie uniek is, hebben we wat algemene dingen voor je op een rij gezet. We hopen dat die je op weg helpen.
In een (nieuwe) zorgsituatie komt er veel op je af. Hoewel iedere situatie uniek is, hebben we wat algemene dingen voor je op een rij gezet. We hopen dat die je op weg helpen.
De eerste periode is erg hectisch. Er schiet van alles door je hoofd. Voortdurend bedenk je zaken die geregeld moeten worden. En waar je dan ook mee aan de slag gaat, hopelijk samen met de mensen uit het netwerk dat je hier aanmaakt. Maar er zijn ook heel veel dingen waar je wellicht het bestaan nog niet van weet. Of waar je gewoon niet aan denkt. Om je te helpen, hebben we hier flink wat zaken op een rij gezet die de eerste tijd aan de orde kunnen zijn.
Het is om meerdere redenen handig om al snel contact te hebben met de zorgverzekering(en).
In de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) is geregeld dat gemeenten zorgdragen voor passende zorg en ondersteuning. Dit begint met het aanvragen van een zogenaamd keukentafelgesprek bij de gemeente van de zorgvrager. Tijdens het gesprek wordt de behoefte van de zorgvrager in kaart gebracht. Het gesprek vindt in principe plaats bij de zorgvrager thuis en wordt gevoerd met de zorgvrager en/of een mantelzorger. Het plannen neemt vaak enkele weken in beslag (wettelijk maximaal 6 weken). Het is daarom handig om zodra bekend wordt wanneer de zorgvrager (deels) naar huis gaat, contact op te nemen met de gemeente om een ‘keukentafelgesprek’ te plannen.
Meer informatie over het keukentafelgesprek
Op deze sites kun je meer lezen over het keukentafelgesprek en hoe je je hierop kunt voorbereiden.
De gemeente heeft de taak om mantelzorgers te ondersteunen. Kijk hoe jouw gemeente dit regelt. Vaak is het voldoende om op de homepage van de gemeente de zoekterm ‘mantelzorg’ in te typen. Zoek anders op ‘sociaal loket’, ‘Wmo-loket’ of ‘sociale kaart’. Soms biedt de gemeente van de zorgvrager ook ondersteuning voor mantelzorgers die zelf in een andere gemeente wonen.
Een zorgplan – ook wel ‘ondersteuningsplan’ of ‘leefplan’ – stel je op met de professionele hulpverlener(s) van de zorgvrager. Meestal neemt de zorgverlenende organisatie hierin het initiatief.
In het zorgplan staan:
Op deze sites kun je meer lezen over het zorgplan.
Bieden mensen hulp aan? Maak een netwerk aan op Huppla.nl en nodig hen uit. In Huppla geven zij aan wat ze precies voor jullie kunnen doen. Zo kun jij makkelijk zien wie je waarvoor kunt vragen.
"Je krijgt een diagnose, maar op dat moment kun je nauwelijks overzien wat er op je af komt. Je loopt tegen dingen aan waarvan je het bestaan niet eens wist." Marieke, Den Haag
Als er (mogelijk) langdurend zorg nodig is, is het handig om je te informeren over de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) onderzoekt of de zorgvrager voor de Wlz in aanmerking komt.
Meer informatie
Veel werkgevers willen ondersteuning bieden als er zich iets ernstigs voordoet. De werkgever van degene die getroffen is, heeft een duidelijke en wettelijke rol. Als de getroffene niet in staat is om met de werkgever te communiceren, is de mantelzorger het aanspreekpunt voor de werkgever (manager, hr-manager, bedrijfsarts).
Ook de werkgever van de mantelzorger kan een belangrijke rol spelen. De eerste dagen na een incident biedt de werkgever vaak alle ruimte aan een mantelzorger om bij zijn/haar naaste te zijn. Na verloop van tijd wordt het onduidelijker wat een mantelzorger van zijn/haar werkgever mag verwachten en andersom. Hoewel 1 op de 6 werknemers mantelzorger is, zijn de handvatten hoe hiermee om te gaan nog volop in ontwikkeling en bij veel mensen – werknemers en werkgevers – onbekend.
Meer informatie vind je onder Over mantelzorg.
Heb je als mantelzorger een WW- of bijstandsuitkering? Mogelijk kom je in aanmerking voor een vrijstelling van de sollicitatieplicht.
Meer informatie:
Als er schoolgaande kinderen betrokken zijn – als getroffene maar ook als gezinslid – is het belangrijk dat de school goed geïnformeerd is. Meer begrip voor de feitelijke (thuis-)situatie maakt dat zij beter kunnen helpen en signalen opvangen. Vooral voor kinderen en jongeren die (mede) mantelzorger zijn, is dit van groot belang.
Meer informatie:
Hier vind je informatie over kinderen met NAH en kinderen met een gezinslid met NAH:
Jonge mantelzorgers hebben soms de neiging hun situatie als ‘normaal’ te ervaren en daarom (te) weinig hulp te vragen van anderen.
Meer informatie
De huisarts van de getroffene wordt door het ziekenhuis geïnformeerd over de situatie. Sommige huisartsen nemen contact op voor een afspraak, anderen niet. Plan dan zelf een afspraak, eventueel zonder de patiënt erbij.
Het is belangrijk dat de huisarts ook oog heeft voor de situatie van jou, de mantelzorger. Onderstaande documenten kunnen daarbij helpen. Als je het als mantelzorger zwaar hebt, kun je ook bij jouw eigen huisarts terecht voor advies.
Meer informatie
Mantelzorgmakelaars nemen (een deel van) de regeltaken van mantelzorgers over.
Meer informatie
Wanneer je naaste naar huis komt, moet er veel geregeld worden. Of al geregeld zijn. Hier geven we je tips en informatie; veelal gebaseerd op ervaringen van andere mantelzorgers. Doe er je voordeel mee!
Zodra er een stabielere fase in zicht is, is het verstandig om de financiën op een rijtje te zetten. Op Over mantelzorgen vind je meer informatie.
Er zijn verschillende mogelijkheden van aanpassing van een woning tot en met mantelzorgwoningen. Op Over mantelzorgen vind je meer informatie.
Als iemand met niet-aangeboren hersenletsel naar huis gaat, kan hij/zij fysiek soms nog niet alles zelf. Denk aan opstaan/gaan zitten, wassen, traplopen… Op diverse sites staan instructiefilmpjes hoe je iemand hier op een goede manier in kunt ondersteunen. Is een deel van de zorg te zwaar? Ga dan zo snel mogelijk een gesprek aan met de gemeente om te kijken of je in aanmerking komt voor thuiszorg of andere ondersteuning. Of vraag een buurman of kennis om te helpen met (fysiek) te zware taken. Als jij overbelast raakt, kun je ook niet meer goed voor jouw naaste zorgen.
Meer informatie
"Het ongeluk gebeurde in een oogwenk. En het wordt nooit meer zoals het was. Hoe eerder je dat beseft, hoe eerder je aan de rest van je leven kunt beginnen." Helmond, anoniem
Als de zorgvrager woont in een buurt waar betaald parkeren is, kun je als mantelzorger meestal een (tijdelijke) parkeervergunning aanvragen. Kijk hiervoor op de website van de gemeente van de zorgvrager.
Naast de gemeente (zie onder De eerste tijd) zijn er vaak ook andere lokale organisaties die kunnen helpen. Zowel met betaalde hulp als vrijwillige ondersteuning. Veel gemeenten hebben op hun site een ‘sociaal loket’, ‘WMO-loket’ of ‘sociale kaart’. Of bel de gemeente om te vragen wat er mogelijk is.
Breng goed in kaart wat de mantelzorg die jij verleent inhoudt en wat dat betekent. Welke zorg wordt er van jou verwacht? Hoeveel tijd kost je dat per dag/week? Past dat met de andere taken die je wellicht hebt, zoals werk, gezin, andere verantwoordelijkheden. En vergeet niet dat je ook tijd voor jezelf moet hebben. Om bij te komen, je eigen hobby’s of sporten uit te oefenen, vrienden en familie te blijven zien. Houd eens een aantal dagen bij wat je aan zorgtaken doet en hoeveel tijd je dat kost.
Onder Zelfhulptools staan verschillende tools die je hierbij kunnen helpen. En wat zijn de vooruitzichten? Als die vraag je geen gerust gevoel geeft, kijk dan waar je hulp kunt krijgen. Onder Waar vind ik hulp? geven we wat suggesties.
Wanneer de eerste roerige tijd voorbij is, wordt het belangrijk om tot rust te komen en te wennen aan de nieuwe situatie. Dan is het ook tijd om je aandacht wat meer op jezelf te richten. Hoe is het nu met jou? Wellicht zijn er ook nog zaken om te verwerken, want daar was natuurlijk weinig tijd voor. Hier geven we je nog wat tips.
Breng goed in kaart wat de mantelzorg die jij verleent inhoudt en wat dat betekent. Welke zorg wordt er van jou verwacht? Hoeveel tijd kost je dat per dag/week? Past dat met de andere taken die je wellicht hebt, zoals werk, gezin, andere verantwoordelijkheden? En vergeet niet dat je ook tijd voor jezelf moet hebben. Om bij te komen, je eigen hobby’s of sporten uit te oefenen, vrienden en familie te blijven zien. Houd eens een aantal dagen bij wat je aan zorgtaken doet en hoeveel tijd je dat kost.
Onder Zelfhulptools staan verschillende tools die je hierbij kunnen helpen. En wat zijn de vooruitzichten? Als het antwoord op die vraag je geen gerust gevoel geeft, kijk dan waar je hulp kunt krijgen. Onder Waar vind ik hulp? geven we wat suggesties.
MAF meer mens is een gratis e-learning die mensen met hersenletsel en hun naasten helpt om te gaan met de veranderingen na het letsel en het leven weer meer op de rails te krijgen.
We horen vaak dat er een boel ‘kwartjes vallen’ als mensen na een langere tijd zich nog eens verdiepen in (onzichtbare) gevolgen van hersenletsel. Dat kan voor hen zelf verhelderend werken, maar ook voor naasten. Onder Over hersenletsel hebben we een aantal suggesties op een rijtje gezet.
Na of in een zware periode met hersenletsel is er vaak nauwelijks ruimte voor ontspanning of vakantie. Samen met de zorgvrager of juist even zonder de zorgvrager. Het doet veel mantelzorgers goed om er even tussenuit te kunnen. Kijk of familie of vrienden hierbij kunnen helpen. Of onderzoek de mogelijkheden die zorg- en welzijnsorganisaties bieden. De gemeente kan een goede ingang zijn. Zoek eens op de termen ‘respijtzorg’ en ‘vervangende zorg’.
"Je ziet dat ze opknapt van het gezelschap, zo mooi om te zien. En dan kan ik even een stapje achteruit doen." Karen, Groningen
Iedere gemeente geeft op zijn eigen manier invulling aan de waardering voor bewoners die mantelzorger zijn. Kijk hoe jouw gemeente dit heeft geregeld. Meestal kun je dat vinden door op de homepage van de gemeente de zoekterm ‘mantelzorgwaardering’ in te typen.